Kolejna Noc Biologów w Olsztynie

Noc Biologów w Olsztynie zaczyna się nietypowo o poranku, bo już o 8.30. Oficjalne i uroczyste otwarcie odbędzie się o godz. 11. Całość zakończy się późno w nocy, nad rzeką Łyną, na stanowisku archeologicznym, w miejscu dawnej osady starożytnych Prusów.

Dlaczego Noc Biologów zaczyna się o poranku? Bo zimą noc jest długa i trwa kilkanaście godzin. Noc Biologów też trwa kilkanaście godzin. A zaczyna się o poranku, aby umożliwić udział młodzieży szkolnej w zorganizowanych grupach. To odpowiedź na ogromne zapotrzebowanie na edukację poza murami szkoły. Nie mamy jeszcze olsztyńskiego Centrum Nauki (tak jak CN Kopernik w Warszawie), uniwersytet wypełnia tę pustkę piknikami naukowymi (Noc Biologów, Olsztyńskie Dni nauki itd.).

Przykładowe propozycje na Noc Biologów 2015: Biologia na witrażach, Grzyby pożyteczne i niebezpieczne, Nieproszeni „goście” – nowe niebezpieczne zoonozy, Ogrody Zdrowia, etnobotanika i mazurskie zielniki Jerzego Helwinga, Świat odorów, Nocni łowcy, Mózg czuwający i mózg śpiący – praca na dwie zmiany, Tradycja i nowoczesność, Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, Tableszyt w okładce w motyle, Bioróżnorodność regionu i Gadające Dachówki, Tajemnice naszego ciała, Owady małe i duże – pokaz różnorodności i przystosowań, Czy pasożyty zawsze szkodzą? Jadalne owoce egzotyczne, Rośliny, które mogą uszczęśliwiać, Roślinni mordercy, Jak to działa? – tajniki organizmu zwierzęcego na wesoło, Biochemia na słodko i kolorowo, Poznaj laboratorium biologii molekularnej „od kuchni”.

W Nocy Biologów nie chodzi tylko o efektowne wybuchy i naukowe show. Zachwyt i zadziwienie, swoistą rozrywką naukową, jest jedynie wstępem do zachwytu nad światem i zachętą do zgłębiania wiedzy. Na poznawanie nigdy nie jest ani za wcześnie ani za późno. Zapraszamy więc wszystkich, niezależnie od wieku i wykształcenia. Każdy znajdzie coś dla siebie. I znajdzie okazję na bliski kontakt z naukami biologicznymi oraz z naukowcami. Będzie niepowtarzalna okazja zwiedzić laboratoria i poznać codzienną pracę naukowców z UWM w Olsztynie, w szczególności z Wydziału Biologii i Biotechnologii.

W roku 2015 chcemy położyć nacisk na usługi ekosystemowe oraz rożne formy terapii z wykorzystaniem metod biologicznych (m.in. hortiterapia, hirudoterapia). Jednym z celów akcji jest zaszczepienie przekonania o kluczowej roli nauk przyrodniczych w egzystencji populacji ludzkiej na Ziemi a także znaczenie biogospodarki w rozwoju regionalnym w północno-wschodniej Polsce.

Biologia zachwyca. Biologia to nauka o życiu. Biologia rozwiązuje wiele ważnych problemów współczesnego świata. Zmienia nie tylko filozofię i codzienne dyskusje w mediach, ale wpływa także na rozwój ekonomiczny i gospodarkę opartą na innowacji. Biolodzy to nie tylko siwiejący dziadkowie, biegający po łące z siatką na motyle. Biolodzy to naukowcy, pracujący w nowoczesnych laboratoriach i rozwiązujące różnorodne problemy. Biologią stosowaną jest np. biotechnologia, inżynieria środowiskowa. Z odkryć biologicznych czerpie rolnictwo, medycyna, kosmetologia, ochrona przyrody, leśnictwo czy nawet coraz dynamiczniej rozwijająca się biogospodarka. Surowcem dla biogospodarki jest różnorodność biologiczna i kapitał ludzki. Zobaczmy więc co u siebie, w regionie mamy, i czy warto na tym budować przyszłość.

Początek XXI wieku przynosi wiele niezwykłych odkryć biologicznych, znacząco wywracających dotychczasowa wiedzę podręcznikową. Kontynuuje się poznawanie genomów wielu organizmów, w tym człowieka. Na coraz szerszą skalę są uprawiane rośliny modyfikowane genetycznie a wykorzystanie innych grup istot żywych jako GMO jest coraz większe w różnych dziedzinach życia. Trwa spór o globalne zmiany klimatyczne, skalę wpływy zmian antropogenicznych na to ocieplenie oraz o wpływ tych zmian na różnorodność biologiczną. ONZ ogłosiło Dekadę Bioróżnorodności (2011-2020). Tworzone i rozwijane są różnorodne banki genów, w tym w formie sadów i ogrodów. Rozwijane są nowe metody leczenia ludzi. Ogrody zdrowia to nie tylko estetyka ale i terapia. Pojawienie się nowych chorób, groźnych dla człowieka, wyzwoliło lawinowy rozwój nauk biomedycznych. Wyzwaniem staje się dalszy rozwój cywilizacyjny w zgodzie z możliwościami środowiska.

Wiele wskazuje na to, że XXI stulecie będzie wiekiem biologii (od filozofii po gospodarkę). Trudno się więc dziwić, że ta fascynująca dziedzina nauki przyciąga rzesze chętnych do zgłębiania jej tajemnic, zarówno w formie studiów jak i kształcenia ustawicznego czy pozaformalnego. W tę jedną noc – Noc Biologów – naukowcem może być każdy.

Ciągle rosnącym oczekiwaniom społecznym starają się wyjść naprzeciw największe uczelnie w Polsce, razem organizując czwartą już „Noc Biologów”. Dziesiątki naukowców zafascynowanych fenomenem życia, wyjdzie z ukrycia, by w jasny i przystępny sposób opowiedzieć, na czym polega ich praca i jak niezwykłe zjawiska można obserwować nawet bardzo prostymi metodami. Postarają się zmierzyć z dość powszechnym przekonaniem, że zima jest tą porą roku, w której życie zamiera. Czy tak jest naprawdę? Czy mróz i mrok mogą pokonać życie? Przekonajcie się sami! Tej jednej, jedynej w roku, „Nocy Biologów”. A potem będzie okazja na kontynuacje przez cały rok w formie artykułów popularnonaukowych, wykładów otwartych, pokazów dla szkół, współpracy z Uniwersytetem Dzieci.

A co zrobić, gdy na interesujący pokaz nie ma już miejsc? To proste, próbować umówić się z naukowcami na wizytę w laboratorium w innym terminie. Nazwiska i adresy kontaktowe są umieszczone w programie. Można także zapraszać z wykładami i pokazami do siebie (do szkoły czy innej placówki edukacyjnej lub kulturalnej (np. w ramach akcji „Wypożycz sobie naukowca”) w ciągu całego roku. Zapraszamy także dziennikarzy by w ciągu całego roku zaglądali do nas i relacjonowali szerokiej publiczności najnowsze odkrycia biologiczne.
Cele wydarzenia: upowszechnianie i popularyzacja nauki oraz instytucji zajmujących się problematyką przyrodniczą poprzez interesujące pokazy, warsztaty, prelekcje, wykłady, zwiedzanie laboratoriów, wystawy, dyskusje oraz materiały zamieszczone w prasie lokalnej, radiu, telewizji i internecie (m.in. blogi i portale społecznościowe). Wzbudzanie ciekawości oraz chęci do poznawania i rozumienia świata przyrodniczego, szczególnie u dzieci i młodzieży szkolnej w celu kształtowania poglądów, pozwalających na zrozumienie prawidłowości funkcjonowania przyrody oraz na nieszkodliwe obcowanie ze światem żywym (biologicznym). Celem jest również przedstawienie podstawowych, ale ważnych zagadnień, poszerzających wiedzę społeczeństwa na temat funkcjonowania świata przyrodniczego (m.in. problemy biogospodarki, biotechnologii, zdrowia ludzkiego czy ochrony przyrody) jak i zagadnień budzących wiele kontrowersji.

Stanisław Czachorowski