Dziecko nie słyszy czy nie słucha?

Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (CAPD) to zespół objawów, wynikających z zaburzenia pracy zmysłu słuchu spowodowanych nieprawidłowościami na poziomie centralnego układu nerwowego. Mówiąc prościej: dziecko słyszy — podstawowe badania słuchu nie wykazują problemów, lecz nie słucha — zachowuje się i funkcjonuje podobnie do dzieci z niedosłuchem. W efekcie, pomimo prawidłowego rozwoju intelektualnego, dziecko ma poważne problemy w nauce. Kluczem do skutecznej pomocy takim dzieciom jest wczesne zauważenie niepokojących objawów i skierowanie dziecka na specjalistyczne badania, a w razie potrzeby terapię i rehabilitację.

Na co zwrócić uwagę?

Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego najczęściej ujawniają się u dzieci w przedszkolu lub w pierwszych klasach szkoły podstawowej. Wtedy właśnie gwałtownie rosną wymagania stawiane zmysłowi słuchu. Uwagę nauczyciela czy rodzica powinny zwrócić dzieci mające trudności z:
• rozumieniem złożonych poleceń,
• rozumieniem mowy w hałasie i/lub w pomieszczeniach o dużym pogłosie (np. w klasie),
• skoncentrowaniem się na tym, co mówi nauczyciel,
• wypełnianiem poleceń słownych,
• nauką czytania i pisania,
• utrzymaniem uwagi słuchowej i skupienia — łatwo się rozpraszają, są nieobecne,
„wyłączają się na lekcji”, nie są zorganizowane, nie potrafią planować swoich zadań.

Trudności w nauce, w czytaniu i pisaniu oraz często współistniejące z nimi zaburzenia emocjonalne wynikają często z zaburzenia analizy dźwięków na poziomie centralnym. Badania wykazały, że centralne zaburzenia słuchu występują u 2 – 3 % populacji dzieci w wieku 7 – 14 lat (częstość ich występowania jest dwukrotnie większa u chłopców). Szacuje się, że u co czwartego dziecka z dysleksją rozwojową współistnieją ośrodkowe zaburzenia słuchu.

Jak pomagać?

Pomoc dzieciom dotkniętym CAPD wymaga współpracy i zaangażowania rodziców, nauczycieli i terapeutów. W szkole dzieci, u których zdiagnozowano CAPD powinny siedzieć w pierwszych ławkach. U dzieci z nasilonymi objawami dobre efekty uzyskuje się stosując w czasie lekcji systemy FM. Są to urządzenia wspomagające słyszenie w trudnych warunkach (hałas, pogłos, szum) i na większe odległości. Kluczem do poprawy zdrowia dziecka wyników dziecka jest terapia prowadzona przez odpowiednio wykwalifikowanych logopedów z zastosowaniem najnowocześniejszych metod i urządzeń. Postępowanie terapeutyczne obejmuje: ćwiczenia uwagi i lateralizacji słuchowej, ćwiczenia integracji i separacji międzyusznej oraz trening muzyczny – w tym trening lokalizacji dźwięków.
Bardzo dobre efekty daje stosowana w Warmińsko-Mazurskim Centrum Słuchu i Mowy rehabilitacja z wykorzystaniem Stymulatora Polimodalnej Percepcji Sensorycznej (SPPS) metodą Skarżyńskiego.
Z powodzeniem zastępuje ona starsze, mniej skuteczne metody. SPPS to innowacyjne urządzenie umożliwiające prowadzenie terapii obejmującej równocześnie zmysł słuchu, wzroku i dotyku. Nowoczesne oprogramowanie urządzenia pozwala dopasować program treningów do indywidualnych potrzeb każdego z pacjentów. Dzieci chętniej angażują się w terapię, ponieważ wykorzystuje ona zabawy, gry komputerowe oraz ulubione utwory muzyczne. Urządzenie to zostało wyróżnione wieloma polskimi i zagranicznymi nagrodami — m.in. w 2014 r. zostało Polskim Produktem Przyszłości przyznawanym przez Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.