Dr n. med. Zbigniew Purpurowicz, koordynator kliniki urologii i onkologii urologicznej
W Polsce rocznie na nowotwory zapada około 170 tys. osób, z czego 100 tys. umiera. Akcja „Twoja męskość w twoich rękach!” organizowana przez Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie ma zwrócić uwagę mężczyzn na konieczność badań profilaktycznych wykrywających raka prostaty i jest częścią światowej kampanii pt. „Movember”.
Marek Drozdowski, kierownik Laboratorium Miejskiego Szpitala Zespolonego w Olsztynie— W jakim celu organizowana jest ta akcja?
— Przede wszystkim chodzi o zmobilizowanie mężczyzn, którzy często są trochę oporni w stosunku do dbania o siebie i o swoje zdrowie, aby przełamali wewnętrzne bariery, przyszli do naszego laboratorium i wykonali jeden z markerów nowotworowych, który umożliwia wczesne rozpoznanie raka prostaty. PSA jest glikoproteiną, która wydziela się w męskim organizmie wtedy, kiedy może dziać się coś złego. Ale my - mężczyźni, często bagatelizujemy objawy związane z układem moczowym. Są to objawy zwykłe: trudności z oddawaniem moczu, wstawanie w nocy w celu oddania moczu, przerywanie snu, lekki ból przy oddawaniu moczu czy niepełne oddawanie moczu. Wydają się to codzienne dolegliwości, szczególnie w starszym wieku, a mogą niestety świadczyć o chorobie nowotworowej. Ideą kampanii pt. „Movember” jest zmiana postrzegania męskiego zdrowia. Dlatego w listopadzie dla naszych pacjentów przygotowaliśmy specjalną 50 procentową zniżkę na oznaczenie PSA.
— Przede wszystkim chodzi o zmobilizowanie mężczyzn, którzy często są trochę oporni w stosunku do dbania o siebie i o swoje zdrowie, aby przełamali wewnętrzne bariery, przyszli do naszego laboratorium i wykonali jeden z markerów nowotworowych, który umożliwia wczesne rozpoznanie raka prostaty. PSA jest glikoproteiną, która wydziela się w męskim organizmie wtedy, kiedy może dziać się coś złego. Ale my - mężczyźni, często bagatelizujemy objawy związane z układem moczowym. Są to objawy zwykłe: trudności z oddawaniem moczu, wstawanie w nocy w celu oddania moczu, przerywanie snu, lekki ból przy oddawaniu moczu czy niepełne oddawanie moczu. Wydają się to codzienne dolegliwości, szczególnie w starszym wieku, a mogą niestety świadczyć o chorobie nowotworowej. Ideą kampanii pt. „Movember” jest zmiana postrzegania męskiego zdrowia. Dlatego w listopadzie dla naszych pacjentów przygotowaliśmy specjalną 50 procentową zniżkę na oznaczenie PSA.
— Jak wygląda badanie PSA?
— Samo badanie PSA to zwykłe pobranie krwi i poddanie jej analizie. To takie samo badanie, jak chociażby popularne oznaczenie cukru. Dla pacjenta zupełnie niekrępujące i wygodne, które można wykonać dosłownie w kilkanaście minut. Robimy to na wysokiej klasy urządzeniach i dobrych odczynnikach, także pacjent tego samego dnia otrzymuje wyniki, które udostępniamy także elektronicznie. Pacjent nie musi być na czczo, ale dobrze, żeby był przynajmniej 2-3 godziny po jedzeniu. Może przyjść w godzinach rannych, ale równie dobrze może przyjść po pracy - wtedy, kiedy ma na to czas i ochotę. Nie stawiamy żadnych warunków.
— Samo badanie PSA to zwykłe pobranie krwi i poddanie jej analizie. To takie samo badanie, jak chociażby popularne oznaczenie cukru. Dla pacjenta zupełnie niekrępujące i wygodne, które można wykonać dosłownie w kilkanaście minut. Robimy to na wysokiej klasy urządzeniach i dobrych odczynnikach, także pacjent tego samego dnia otrzymuje wyniki, które udostępniamy także elektronicznie. Pacjent nie musi być na czczo, ale dobrze, żeby był przynajmniej 2-3 godziny po jedzeniu. Może przyjść w godzinach rannych, ale równie dobrze może przyjść po pracy - wtedy, kiedy ma na to czas i ochotę. Nie stawiamy żadnych warunków.
— Co oprócz PSA powinni zbadać mężczyźni?
— Im więcej mamy lat, tym więcej powinniśmy badać. Rzadziej lub częściej. Na przykład test miażdżycowy, w którym sprawdzamy wszystkie rodzaje cholesteroli. Wiadomo, że młody 20-letni człowiek może wykonać takie badania, ale ma jeszcze na to trochę czasu. Ale już po 40 roku życia, wraz z wiekiem, nawykami i otoczeniem, w którym żyjemy poziom złego cholesterolu może rosnąc. Powinniśmy też robić pewne markery nowotworowe, np. wątroby i trzustki, które są poddawane różnym obciążeniom. W tym nie tylko enzymy, ale również markery, wirusy.
— Im więcej mamy lat, tym więcej powinniśmy badać. Rzadziej lub częściej. Na przykład test miażdżycowy, w którym sprawdzamy wszystkie rodzaje cholesteroli. Wiadomo, że młody 20-letni człowiek może wykonać takie badania, ale ma jeszcze na to trochę czasu. Ale już po 40 roku życia, wraz z wiekiem, nawykami i otoczeniem, w którym żyjemy poziom złego cholesterolu może rosnąc. Powinniśmy też robić pewne markery nowotworowe, np. wątroby i trzustki, które są poddawane różnym obciążeniom. W tym nie tylko enzymy, ale również markery, wirusy.
— Czy w grudniu także szykujecie jakąś akcję dla pacjentów?
— Już od 2014 roku organizujemy akcję o nazwie "Podaruj życie - wykryj raka". W grudniu zapraszamy pacjentów do zakupu w bardzo promocyjnej cenie zestawu badań - pakietów diagnostycznych opartych na najnowocześniejszych technikach laboratoryjnych, dobranych pod kątem chorób nowotworowych, które są skonstruowane odpowiednio dla mężczyzn i dla kobiet. Badania są ułożone bardzo rozważnie, oprócz oznaczenia markerów nowotworowych, badamy również podstawowe enzymy oraz morfologię. To naprawdę bardzo szeroki zakres badań. Zestawy w postaci voucherów posiadają ładną, świąteczną szatę graficzną i są idealnym pomysłem na prezent. Kiedy nie wiadomo, co kupić, można podarować taki "talon na życie". Akcja również cieszy się ogromnym powodzeniem, dlatego co roku uważamy, że warto kontynuować tę akcję. W tym roku również przez cały grudzień będziemy sprzedawać takie vouchery, z możliwością wykorzystania przez pierwszy kwartał 2020 roku.
— Już od 2014 roku organizujemy akcję o nazwie "Podaruj życie - wykryj raka". W grudniu zapraszamy pacjentów do zakupu w bardzo promocyjnej cenie zestawu badań - pakietów diagnostycznych opartych na najnowocześniejszych technikach laboratoryjnych, dobranych pod kątem chorób nowotworowych, które są skonstruowane odpowiednio dla mężczyzn i dla kobiet. Badania są ułożone bardzo rozważnie, oprócz oznaczenia markerów nowotworowych, badamy również podstawowe enzymy oraz morfologię. To naprawdę bardzo szeroki zakres badań. Zestawy w postaci voucherów posiadają ładną, świąteczną szatę graficzną i są idealnym pomysłem na prezent. Kiedy nie wiadomo, co kupić, można podarować taki "talon na życie". Akcja również cieszy się ogromnym powodzeniem, dlatego co roku uważamy, że warto kontynuować tę akcję. W tym roku również przez cały grudzień będziemy sprzedawać takie vouchery, z możliwością wykorzystania przez pierwszy kwartał 2020 roku.
Dr n. med. Zbigniew Purpurowicz, koordynator kliniki urologii i onkologii urologicznej— Czym jest rak prostaty?
— Rak prostaty staje się w tej chwili najczęstszym nowotworem u mężczyzn. Co do częstotliwości występowania zrównał się z rakiem płuc. Dzięki takim akcjom zwiększyła się jego wykrywalność, bo pacjenci mają większą świadomość i zgłaszają się na badania. Bardzo pomocne w wykrywaniu raka prostaty jest właśnie badanie PSA. Ono daje nam informację, czy w tej prostacie coś się dzieje, czy jest wszystko w porządku. Następnie pacjent zgłasza się do urologa i urolog prowadzi dalszą diagnostykę. Nie znamy przyczyny powstawania raka. W przypadku nowotworu prostaty wiemy tylko, że czynnikiem sprzyjającym jest wiek. Nasilenie tej choroby następuje pomiędzy 60-70 rokiem życia. Aczkolwiek może już wystąpić u mężczyzn 40-letnich, którzy mają jakieś obciążenie genetyczne. Tacy mężczyźni powinni poddać się temu badaniu już w wieku 40 lat. Pozostali mężczyźni powinni mieć obowiązkowo wykonane badanie PSA i badanie przez urologa w wieku 45 lat. Tylko wczesne wykrycie raka, we wczesnym jego stadium, daje szansę na pełne wyleczenie. Należy też wspomnieć o innych częstych chorobach nowotworowych układu moczowego, takich jak rak nerki czy rak pęcherza. Nowotwory układu moczowego stanowią 25 proc. wszystkich nowotworów.
— Rak prostaty staje się w tej chwili najczęstszym nowotworem u mężczyzn. Co do częstotliwości występowania zrównał się z rakiem płuc. Dzięki takim akcjom zwiększyła się jego wykrywalność, bo pacjenci mają większą świadomość i zgłaszają się na badania. Bardzo pomocne w wykrywaniu raka prostaty jest właśnie badanie PSA. Ono daje nam informację, czy w tej prostacie coś się dzieje, czy jest wszystko w porządku. Następnie pacjent zgłasza się do urologa i urolog prowadzi dalszą diagnostykę. Nie znamy przyczyny powstawania raka. W przypadku nowotworu prostaty wiemy tylko, że czynnikiem sprzyjającym jest wiek. Nasilenie tej choroby następuje pomiędzy 60-70 rokiem życia. Aczkolwiek może już wystąpić u mężczyzn 40-letnich, którzy mają jakieś obciążenie genetyczne. Tacy mężczyźni powinni poddać się temu badaniu już w wieku 40 lat. Pozostali mężczyźni powinni mieć obowiązkowo wykonane badanie PSA i badanie przez urologa w wieku 45 lat. Tylko wczesne wykrycie raka, we wczesnym jego stadium, daje szansę na pełne wyleczenie. Należy też wspomnieć o innych częstych chorobach nowotworowych układu moczowego, takich jak rak nerki czy rak pęcherza. Nowotwory układu moczowego stanowią 25 proc. wszystkich nowotworów.
— Jaki pierwszy krok powinien wykonać mężczyzna po 40 roku życia?
— Wszystkie problemy związane ze zdrowiem należy rozpocząć od rozmowy z lekarzem pierwszego kontaktu. Lekarz ma w swoim pakiecie badań badanie PSA. I każdemu pacjentowi po 40 roku życia powinien przynajmniej raz w roku zlecić wykonanie takiego badania. Następnie, po otrzymaniu wyniku lekarz rodzinny powinien skierować takiego pacjenta do urologa.
— Wszystkie problemy związane ze zdrowiem należy rozpocząć od rozmowy z lekarzem pierwszego kontaktu. Lekarz ma w swoim pakiecie badań badanie PSA. I każdemu pacjentowi po 40 roku życia powinien przynajmniej raz w roku zlecić wykonanie takiego badania. Następnie, po otrzymaniu wyniku lekarz rodzinny powinien skierować takiego pacjenta do urologa.
— Dlaczego mężczyźni obawiają się badania u urologa?
— Myślę, że to wynika z niewiedzy. Jest to badanie krępujące, ale niczym nie obciążające. Wymaga przede wszystkim przełamania niepotrzebnego wstydu i zdania sobie sprawy, że każdy z nas jest niestety śmiertelny. Każdy z nas może zachorować. Oczywiście nie jesteśmy w stanie przebadać się na wszystkie choroby, ale powinniśmy się badać w kierunku tych najczęstszych. A że rak prostaty jest tą najczęstszą chorobą, więc każdy mężczyzna w odpowiednim wieku powinien się przebadać. Lekarz nie jest pierwszą lepszą osobą z ulicy, tylko specjalistą, który jest do takiego badania przygotowany i jest po to, żeby badać. To wszystko służy wykryciu choroby i podjęciu odpowiedniego leczenia. Tutaj nie ma powodu do skrępowania.
— Myślę, że to wynika z niewiedzy. Jest to badanie krępujące, ale niczym nie obciążające. Wymaga przede wszystkim przełamania niepotrzebnego wstydu i zdania sobie sprawy, że każdy z nas jest niestety śmiertelny. Każdy z nas może zachorować. Oczywiście nie jesteśmy w stanie przebadać się na wszystkie choroby, ale powinniśmy się badać w kierunku tych najczęstszych. A że rak prostaty jest tą najczęstszą chorobą, więc każdy mężczyzna w odpowiednim wieku powinien się przebadać. Lekarz nie jest pierwszą lepszą osobą z ulicy, tylko specjalistą, który jest do takiego badania przygotowany i jest po to, żeby badać. To wszystko służy wykryciu choroby i podjęciu odpowiedniego leczenia. Tutaj nie ma powodu do skrępowania.
40-50 lat
— morfologia krwi obwodowej z rozmazem - raz do roku,
— OB. - raz do roku,
— glukoza z krwi żylnej - raz do roku,
— lipidogram - co 3-5 lat,
— badanie ogólne moczu - raz do roku,
— kreatynina - raz do roku,
— kwas moczowy - raz do roku,
— elektrolity - co 3 lata,
— TSH - raz do roku,
— krew utajona w kale - raz do roku,
— PSA - co 3 lata,
— wit D3 - raz do roku.
powyżej 50 lat
— morfologia krwi obwodowej z rozmazem - raz do roku,
— OB. - raz do roku,
— glukoza z krwi żylnej - raz do roku,
— lipidogram - co 3-5 lat,
— badanie ogólne moczu - raz do roku,
— kreatynina - raz do roku,
— kwas moczowy - raz do roku,
— magnez - raz do roku,
— elektrolity - co 3 lata,
— TSH - raz do roku,
— krew utajona w kale - raz do roku,
— PSA - co 3 lata,
— wit D3 - raz do roku,
— panel badań nowotworowych - raz do roku.
— morfologia krwi obwodowej z rozmazem - raz do roku,
— OB. - raz do roku,
— glukoza z krwi żylnej - raz do roku,
— lipidogram - co 3-5 lat,
— badanie ogólne moczu - raz do roku,
— kreatynina - raz do roku,
— kwas moczowy - raz do roku,
— magnez - raz do roku,
— elektrolity - co 3 lata,
— TSH - raz do roku,
— krew utajona w kale - raz do roku,
— PSA - co 3 lata,
— wit D3 - raz do roku,
— panel badań nowotworowych - raz do roku.
